Je hersencellen werken optimaal wanneer ze de juiste hoeveelheden water en verschillende andere elementen, namelijk zuurstof en glucose krijgen. De hersenen bestaan uit maar liefst 75% water! Verrassend genoeg kunnen ze geen water opslaan. Daarom hebben hersenen constante watertoevoer nodig om elke cognitieve functie uit te voeren en je stemming in balans te houden.
Waar heeft water invloed op?
Wanneer je hersenen genoeg water hebben, kan je sneller denken, meer gefocust zijn en meer helderheid en creativiteit ervaren. Hoe komt dat?
Het leveren van voedingsstoffen
Water is essentieel voor het leveren van voedingsstoffen aan je hersenen. Wanneer de hersenen volledig gehydrateerd zijn, zal de uitwisseling van voedingsstoffen efficiënter zijn waardoor een betere concentratie en mentale alertheid worden gegarandeerd.
Het leveren van zuurstof
Water bevordert het leveren van zuurstof naar elke cel van je lichaam. Zuurstof is een essentieel element dat betrokken is bij elk lichamelijk proces. Zuurstof wordt via ademhaling in het lichaam opgenomen in de rode bloedcellen, die in het bloed door je hele lichaam stromen. Zuurstof wordt afgegeven aan elke cel die dat nodig heeft om normaal te kunnen functioneren. Je bloed heeft water nodig voor een optimale samenstelling en doorstroming, dus als je meer water drinkt, zullen je hersenen op alle gebieden beter presteren dankzij zuurstofrijk bloed. Ook interessant is dat de door water verhoogde zuurstoftoevoer de hersenen kalmeert, waardoor je een betere nachtrust hebt.
Het verwijderen van gifstoffen
Water is noodzakelijk voor het verwijderen van gifstoffen, de normale bijproducten die door het lichaam worden gemaakt. Het lichaam verwijdert deze gifstoffen uit het bloed, de nieren, de darmen, de longen, het lymfestelsel en de huid. Maar als ze niet goed worden verwijderd, kunnen gifstoffen schadelijk zijn. Wanneer de hersenen volledig gehydrateerd zijn, zal het verwijderen van gifstoffen beter verlopen – waardoor een betere concentratie en mentale alertheid worden gegarandeerd.
Het behouden van geestelijke gezondheid en welzijn
Naast verbeterde hersenprestaties is het eveneens bewezen dat het regelmatig drinken van genoeg water helpt je geestelijke gezondheid en welzijn te behouden, die het resultaat is van de goede werking van hormonen en neurotransmitters. Hun productie door de hersenen is bijna volledig afhankelijk van water. Hormonen en neurotransmitters zijn als een communicatiecentrum van je hersenen, ze helpen (zenuw)cellen met elkaar communiceren. Indien er iets mis gaat in deze communicatie, zal je lichaam ziek worden. Hormonen zijn verantwoordelijk voor het reguleren van noodzakelijke lichaamsfuncties zoals eetlust, stressniveaus en slaap. Neurotransmitters beheersen je zenuwstelsel.
Wanneer je je gestrest voelt, zijn je hersenen in een bijna constante staat van verhoogde emotie en ben je meer vatbaar voor het ontwikkelen van angst. In deze situatie kan het drinken van meer water helpen om die vervelende angstige gevoelens af te weren. Bijvoorbeeld, een constante royale toevoer van water zal je hersenen helpen de productie van cortisol goed te reguleren, het hormoon dat vrijkomt wanneer je bedreigd wordt en waardoor je je gestrest voelt.
Wat gebeurt met je hersenen als je niet genoeg drinkt?
Uitdroging zorgt ervoor dat je hersenen niet op volle kracht kunnen werken. Dat heeft de volgende gevolgen:
Geheugenfunctie
Wanneer je hersenen uitgedroogd zijn, wordt het moeilijker om dingen te onthouden, informatie op te nemen, conclusies te trekken en langetermijnherinneringen te creëren. Omdat er slechts milde uitdroging (1-3% van het lichaamsgewicht) nodig is om nadelige effecten op het kortetermijngeheugen te veroorzaken, is het belangrijk om dagelijks voldoende water te drinken om je geheugenfunctie te behouden1, 2, 3, 4.
Concentratie en aandacht
Volgens een recente studie kan slechts een paar uur krachtige activiteit in de warmte zonder vloeistoffen te drinken of te eten, de concentratie sterk beïnvloeden. Onderzoekers ontdekten dat uitdroging het meeste invloed had op concentratie en aandacht voor details. Functies zoals complexe probleemoplossing, coördinatie en aandacht hadden het meest te lijden, terwijl activiteiten met snelle reacties niet werden beïnvloed5, 6, 7.
Uit een recent onderzoek van de Universiteit van Oost-Londen en de Universiteit van Westminster is gebleken dat het drinken van slechts 300 ml water de aandacht tot 25% kan verhogen17.
Energieniveau en stemming
Studies tonen aan dat zelfs milde uitdroging je energieniveau en gemoedstoestand nadelig kan beïnvloeden. Wetenschappelijke resultaten laten al een stemmingsverandering zien na 3 dagen: een afname van waterinname zou de stemming veranderen, terwijl een toename ervan de verwarring zou kunnen verminderen en zo de staat van opwinding zou verbeteren8, 9, 10.
Hoofdpijn
Uitdroging kan bij sommige personen hoofdpijn en migraine veroorzaken1, 11, 12. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat water bepaalde soorten hoofdpijn bij mensen die uitgedroogd zijn kan voorkomen of verlichten13, 14. Door water te drinken en gehydrateerd te blijven, geef je je hersenen wat ze nodig hebben om continu op hun best te presteren. Je zult je niet alleen fysiek beter voelen, maar ook mentaal sterk zijn, klaar om een drukke dag aan te kunnen.
Hersenstructuur
Niet genoeg water kan zelfs de hersenstructuur beïnvloeden3, 15. Het kan leiden tot krimp van het hersenvolume en tot andere hersenveranderingen die gepaard gaan met een slecht humeur en cognitieve prestaties16.
Hoe veel moet je drinken voor de optimale werking van je hersenen?
Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) beschouwt 2 liter water per dag bij volwassenen als een voldoende inname. Maar omdat iedereen uniek is, heeft iedereen per dag een eigen hoeveelheid water nodig.
De hoeveelheid water die jij nodig hebt, is gebaseerd op veel factoren, waaronder je geslacht, je lengte, je gewicht, je activiteitenniveau, je algemene gezondheid, weersomstandigheden, zwangerschap en/of borstvoeding.
Naast bovengenoemde factoren is het ook belangrijk rekening te houden met wat je drinkt overdag. Neem bijvoorbeeld alcohol en cafeïne, die kunnen je uitdrogen omdat ze ervoor zorgen dat je meer gaat plassen. Dus drink meer water als je ze consumeert. Een ander voorbeeld zijn de met suiker gezoete dranken. Ze zijn geen bronnen van hydratatie in tegenstelling tot kruidenthee en vocht uit voedsel zoals groenten en fruit.
Kan je eigenlijk te veel drinken?
Hoewel het niet zo gebruikelijk is als uitdroging, is het mogelijk om te veel water te drinken.
Overhydratatie kan plaatsvinden wanneer je meer water drinkt dan je lichaam kan verwerken. Te veel water drinken verwatert je bloed waardoor het moeilijker kan worden om voedingsstoffen te vervoeren, hersensignalen te sturen en de spieren in je lichaam te controleren.
Je nieren zijn niet in staat om meer dan 1 liter water per uur kwijt te raken. Het drinken van te veel water in een korte periode overweldigt je nieren zodat ze het water niet snel genoeg kunnen afvoeren waardoor het natriumgehalte in je bloed te laag wordt. Een laag natriumgehalte verhoogt het waterniveau van je lichaam, waardoor je cellen beginnen te zwellen. Dit kan tot ernstige problemen leiden waaronder spierzwakte, krampen, epileptische aanvallen, bewusteloosheid en coma.
Overhydratatie komt vaker voor bij sporters die voor en tijdens het sporten veel water drinken. Daarnaast zijn mensen met een een nier- of leverziekte en mensen met hartfalen meer gevoelig voor overhydratatie.
Hoe weet je dat je genoeg drinkt?
Bij een gezond persoon is urine een goede indicator van de mate van hydratatie. Als je urine erg lichtgeel is (zoals, bijvoorbeeld, Rivella) en weinig geur heeft, ben je goed gehydrateerd. Hoe donkerder en aromatischer je urine, hoe meer uitgedroogd je bent. Kleurloze urine betekent dat je te veel water hebt gedronken.
Samenvattend
Door genoeg water te drinken en over de hele dag gehydrateerd te blijven, geef je je hersenen wat ze nodig hebben om continu op hun best te presteren. Je zult het niet alleen merken aan je verbeterde concentratie, geheugen en mentale alertheid, maar ook aan je stemming en je energieniveau. En dat zijn de meest belangrijke componenten van een succesvolle dag!